Criterium 4
‘De student geeft zicht op kernwaarden van Social Work en op zijn eigen professioneel handelen in relatie tot mensenrechten en sociale rechtvaardigheid.’
In dit criterium leg ik uit wat mijn visie is op het professioneel handelen in relatie tot de mensenrechten en sociale vaardigheid. Om deze goed zicht te gegeven op deze visie maak ik gebruik van praktijkvoorbeelden.
Mensenrechten
​
Artikel 22
‘Een ieder heeft als lid van de gemeenschap recht op maatschappelijke zekerheid en heeft er aanspraak op, dat door middel van nationale inspanning en internationale samenwerking, en overeenkomstig de organisatie en de hulpbronnen van de betreffende Staat, de economische, sociale en culturele rechten, die onmisbaar zijn voor zijn waardigheid en voor de vrije ontplooiing van zijn persoonlijkheid, verwezenlijkt worden’ (College voor de rechten van de mens, z.j.)
Artikel 22 van de mensenrechten maakt duidelijk dat elk persoon recht heeft op maatschappelijke zekerheid. Deze maatschappelijke zekerheid is onmisbaar voor de waardigheid en ontplooiing van de persoonlijkheid van een individu.
Voor mij houdt dit in dat wanneer een individu geen maatschappelijke zekerheid heeft, het individu zich niet juist ontwikkeld en dus altijd een tekort zal hebben. Als ik iets belangrijk vind als mens, maar ook als hulpverlener, dan is het dat iedereen de kans moet krijgen om goed te kunnen deelnemen aan de maatschappij. Buitensluiting of vervreemding kan leiden tot isolement van de individu (Mandel, z.j.). Mijn stage bij Aksept past perfect bij artikel 22. Aksept richt zich op de re-integratie van mensen die tijdelijk hun draai in de maatschappij ‘zijn kwijt geraakt’ en mensen die moeite hebben met het functioneren in onze maatschappij door gebrek aan ontplooiing of ziekte. Ik ben erg blij dat ik hier stage heb gelopen om de reden dat je mensen weer helpt te functioneren in onze maatschappij. Ik vind dat elk persoon de steun en een eerlijke kans verdient om zich weer te kunnen aansluiten bij onze maatschappij. Vooral nu onze maatschappij zo gericht is op geld en werk en succes, snap ik dat verschillende mensen gewoon niet goed meer kunnen meekomen in deze maatschappij. Deze mensen hadden de maatschappij waarschijnlijk graag anders gezien, maar daar hebben zij helaas geen inspraak op. Hierom vind ik het heel mooi om deze te helpen.
In mijn visie hierop komt de waarde gelijkheid erg naar voren. Ik vind het belangrijk dat iedereen een gelijke kans krijgt. Niemand is minder of meer mens dan een ander.
Artikel 23, punt 1
‘Een ieder heeft recht op arbeid, op vrije keuze van beroep, op rechtmatige en gunstige arbeidsvoorwaarden en op bescherming tegen werkloosheid.’
(College voor de rechten van de mens, z.j.)
Artikel 23, punt 1 in het specifiek, is een mensenrecht waar ik erg veel waarde aan hecht. Tijdens mijn stage bij Aksept heb ik mensen gezien die zeer waarschijnlijk profiteerden van hun uitkering, maar ik heb ook mensen gezien en begeleid die door ziekte of een andere belemmering in het leven gewoonweg haast niet konden werken. Ondanks dat het moeilijk is om arbeid voor deze mensen te vinden, hebben deze mensen even veel recht op arbeid als andere mensen in onze samenleving. Wat ik nog vaak zie is dat deze mensen te weinig keuze hebben in beroep. Aan de ene kant snap ik dat goed, omdat er of te veel intensieve begeleiding voor vereist is, maar je ziet ook veel plekken die pas bepaalde mensen willen aannemen als ze er subsidie voor krijgen. Het hele idee dat voor sommige bedrijven deze subsidies de enige reden zijn dat ze deze personen aannemen maakt me boos op al het egoïsme in deze wereld. Hier komt mijn waarde oprechtheid heel erg naar voren. Tegenwoordig lijkt oprechtheid nogal zeldzaam in onze samenleving. Ik vind het belangrijk dat alles wat ik doe, wel met en oprechte reden moet zijn. Wanneer ik bijvoorbeeld later een pleegkind zou opvangen, dan doe ik dat omdat ik het kind wil helpen een goede toekomst op te bouwen en niet om het geld die je voor pleegzorg krijgt zelf binnen te harken voor de eigen portemonnee.
Wat ik heel mooi vind is dat kleine ondernemingen als Aksept intensief bezig zijn met de toekomst van een deel van deze mensen die door ziekte of andere belemmering niet kunnen werken. Ik heb op stage meegemaakt dat er een deelnemer was die bijna niks meer kon door ziekte, maar hij wou wel heel graag werken. Hem plaatsen bij zijn droombaan is niet mogelijk, maar hoeveel moeite er werd gedaan om te zoeken naar een juiste plek die ook nog enig sinds leuk is voor meneer is echt heel mooi. Ik ben blij dat ik deel heb mogen uitmaken van een organisatie die echt hart voor mensen heeft.
​
Artikel 25, punt 1
‘Een ieder heeft recht op een levensstandaard, die hoog genoeg is voor de gezondheid en het welzijn van zichzelf en zijn gezin, waaronder inbegrepen voeding, kleding, huisvesting en geneeskundige verzorging en de noodzakelijke sociale diensten, alsmede het recht op voorziening in geval van werkloosheid, ziekte, invaliditeit, overlijden van de echtgenoot, ouderdom of een ander gemis aan bestaansmiddelen, ontstaan ten gevolge van omstandigheden onafhankelijk van zijn wil’. (College voor de rechten van de mens, z.j.)
Artikel 25, punt 1 van de mensen rechten maakt duidelijk dat ieder persoon recht heeft op de basisbehoeften en een soort van vangnet voor omstandigheden die onafhankelijk zijn van iemands wil. Op stage heb ik gewerkt met een deelnemer die gevlucht is uit Syrië. Een andere deelnemer had moeite met allochtonen en maakte vaak opmerkingen over ‘hoe er Nederlands geld wordt verspild aan al die buitenlanders’. Op een gegeven moment begon hij dit soort dingen ook te zeggen over de andere deelnemer. Toen deelnemer M uit Syrië bijvoorbeeld naar de dokter moest om een vrij onzinnige reden, zei deelnemer R dat hij het onzin vond dat het geld in Nederland aan dit soort mensen verspild wordt. Ik heb hem toen gevraagd hoezo hij dit geldverspilling vond. Hierop antwoorde hij dat mensen zoals deelnemer M (allochtonen) hier komen, geld krijgen van de staat en dat geld vervolgens verspillen aan naar de dokter gaan om onzinnige redenen. Ik heb gezegd dat ik dit heel simpel denken vond en verder heb ik er niet veel aandacht meer aan besteed omdat mij dit heel boos kan maken. Ik weet dat deelnemer R echt niet de enige is die dit soort dingen denkt over vluchtelingen of andere allochtonen. Ik vind dat ongeacht wie je bent en waar je vandaan komt, je recht hebt op de basisbehoeften en dat vangnet voor bepaalde omstandigheden die onafhankelijk zijn van iemands wil.
Volgend jaar ga ik stage lopen bij vluchtelingenwerk Oost. Ik hoop dat ik in de samenwerking met deze vluchtelingen de juiste ondersteuning kan aanbieden zodat ze ook echt deze basisbehoeften krijgen. Ook hoop ik de mening van anderen te kunnen veranderen door middel van de ervaring met deze mensen die ik volgend jaar ga opdoen. Ik ken genoeg mensen om me heen die vluchtelingen ook als minder zien, en ik zou graag hun mening willen proberen te veranderen.
Waarden van het social work
Wat vooral een belangrijke waarde is in het Social Work is geloof. Hiermee bedoel ik het geloven in de eigen kracht van de mens. Ieder individu heeft zwakke punten en krachtige punten waarmee hij zich onderscheidt van anderen. Dit maakt ook dat je binnen het Social Work niet bij iedere doelgroep dezelfde methode kan toepassen. Het is daarom belangrijk dat er bij iedere cliënt wordt gekeken naar zijn of haar kracht. Door het op de juiste manier leren benutten van krachten, krijgt de cliënt meer grip op bepaalde situaties. Een praktijkvoorbeeld hiervan is dat deelnemer A vooral heel erg negatief naar zijn eigen kunnen keek. Hij kon niet goed overweg gaan met het koffiezet apparaat en maakte vaak fouten wanneer er meer druk op hem kwam. Waar deelnemer wel erg goed in was is het klantcontact. Je merkte dat hij vrolijk werd van het contact leggen met gasten. Ik heb hem toen aangesproken op zijn communicatieve vaardigheden en hoe ik door had hoe goed hij met de klanten kon werken. Sinds dien zag je dat hij een stuk enthousiaster was tijdens het werk. Het maken van koffie ging wat slomer, maar door zijn oprechte vrolijkheid richting gasten merkte je dat gasten dit niet zo erg vonden. Uiteindelijk gaf deelnemer A zelfs aan dat hij graag in de horeca wilde werken. In plaats van hem aan te spreken op zijn fouten, heb ik gekeken naar de krachtige punten die hij liet zien. Door hem zelf bewust te maken van zij krachtige punten, werd zijn zelfbeeld een stuk minder negatief.
Ook de waarde eerlijkheid is erg belangrijk in het Social Work. Op stage heb ik vaker te maken gehad met mensen die een totaal onrealistisch toekomstperspectief hadden. Neem bijvoorbeeld deelnemer M: deze vrouw beheerste de Nederlandse taal niet goed, maar alsnog wou ze secretaresse worden. Ik heb haar toen eerlijk verteld dat dit niet mogelijk is voor haar. Ik vond dit wel lastig, omdat het voelt alsof je iemands dromen kapot maakt, maar ondanks dat ben ik wel blij dat ik eerlijk ben geweest. Ik vind het erg belangrijk dat je als Social Worker eerlijk bent tegen de cliënten, omdat zonder het eerlijke inzicht van een Social Worker, de cliënt in een neerwaartse spiraal van teleurstellingen terecht kan komen. Je wil juist dat de cliënt zich zo snel mogelijk verder ontwikkeld, maar hiervoor is een realistisch plan en doel wel een must have. Het is ook niet goed om al te snel te oordelen over wat haalbaar is en wat niet, maar ik denk dat ik dit wel goed kan inschatten op zo’n moment.
Het is niet alleen belangrijk om eerlijk te zijn tegenover cliënten, maar ook tegenover collega’s en andere professionals. Om een voorbeeld te noemen waarbij eerlijkheid tegenover collega’s en andere professionals erg belangrijk is, haal ik beroepscode 27 aan; ‘De maatschappelijk werker confronteert een beroepsgenoot als hij gegronde redenen heeft om aan te nemen dat deze het belang van een cliënt en/of het vertrouwen in het beroep ernstig schaadt. Als er gegronde redenen blijven bestaan brengt hij deze ter kennis van het College van Toezicht en informeert hij de betreffende beroepsgenoot’ (BPSW, 2016).
Als Social Worker bewaak je de veiligheid van je cliënten. Vaak denk je hierbij aan de bescherming tegen hunzelf of hun sociale omgeving, maar ook collega’s of andere professionals kunnen een bedreiging vormen voor de cliënt zijn veiligheid. Wanneer je als Social Worker in de gaten krijgt dat een collega of een andere professional niet op de juiste manier handelt tegenover de cliënt, dan moet je deze hulpverlener hier eerlijk op aanspreken. Het is niet gemakkelijk om je collega’s aan te spreken op hun foute handelswijze richting cliënten, maar als je niet eerlijk zegt hoe jij over zijn of haar handelen denkt, dan gaat deze hulpverlener gewoon door met dit foute handelen. Zodra deze hulpverlener alsnog door gaat met deze manier van handelen, dan is het zaak dat je hoger op hulp gaat zoeken om dit te stoppen. Wanneer je deze beslissing neemt, is het alsnog belangrijk dat je eerlijk bent tegen je collega dat je derden hebt ingeschakeld.
​
Eigen visie algemeen
Wanneer ik naar de mensenrechten kijk dan vraag ik me af waarom deze rechten überhaupt moeten vastgesteld worden en waarom die rechten niet gewoon allemaal vanzelfsprekend zijn. Vooral door de confrontatie met de daadwerkelijke uitvoering van deze rechten die je in de praktijk ziet, doet mij beseffen dat het niet vanzelfsprekend is. Ik vind het mooi dat ik volgend jaar op kan komen voor een doelgroep waarbij deze rechten compleet vervaagd zijn door alles wat ze hebben mee moeten maken. Ik wil deze mensen weer doen beseffen dat deze rechten nog steeds gelden.
Niet alleen voor mijn stage van volgend jaar vind ik het belangrijk om me te focussen op mensenrechten, bij elke doelgroep waar ik nog mee te maken ga krijgen zal ik opkomen voor hun mensenrechten. Al helemaal nu ik na deze analyse zo besef dat mensenrechten helemaal niet zo vanzelfsprekend zijn. Als Social Worker ga ik werken met mensen die niet helemaal goed kunnen meekomen in de samenleving door bepaalde gebreken, maar de rechten van een mens is er daar geen van als het aan mij ligt.
Gekeken naar de waarden van het Social Work denk ik wel dat iedere Social Worker een beetje de zelfde basis waarden heeft. Wat ons hier in onderscheidt is dat deze waarden op verschillende manieren worden geïnterpreteerd. Ook hebben deze waarden al een diepgewortelde betekenis omdat ze deel uitmaken van je eigen identiteit. Doordat deze waarden al zijn opgenomen in de professionele identiteit, zie je ze ook terug in de professionele identiteit BRON.