Criterium 4

‘De student heeft inzicht in de eigen professionele ontwikkeling in relatie tot de eigen rol als professional binnen samenwerkingsverbanden.’

Om meer inzicht te krijgen in mijn eigen rol binnen samenwerkingsverbanden heb ik onder andere de Belbin en Roos van Leary test gedaan. Hierdoor weet ik hoe ik me gedraag in een groep en ook wat voor een teamrol ik aan neem in groepsverbanden. Ook heb ik gekeken naar mijn functioneren in verschillende groepsverbanden. Verder kijk ik ook naar de feedback die ik van verschillende mensen heb gekregen.

Testen

Eerst ga ik de Roos van Leary bespreken.

De Roos van Leary bestaat uit een cirkel die verdeeld is in 4 gelijke vlakken. De verticale as geeft de mate van dominantie aan (boven=dominant, onder=niet dominant) en de horizontale as geeft de mate van relatie aan (tegen= autonoom, samen=relatiegericht/samenwerkend). De 4 vlakken zijn weer onderverdeeld in 2 verschillende vlakken die een bepaalde gedraging aantoont. (Remmerswaal, 2013) De Roos van Leary helpt bij het analyseren van iemands gedrag waardoor je elkaar beter leert begrijpen tijdens samenwerken in groepsverband. Zo kan het bijdragen aan een verbetering van de communicatie in het team. (Kerpel, z.j.) Om te reflecteren op mijn eigen gedrag, heb ik de Roos van Leary test gemaakt.

Hieronder zal ik de 4 verschillende soorten gedrag omschrijven:

• Boven-gedrag: macht, overheersend, dominant.

• Onder-gedrag: volgzaam, onderwerpend.

• Naast-gedrag: ondersteunend, helpend, assisterend.

• Tegen-gedrag: confronterend, erg assertief, kritiek uitend, direct.

(Remmerswaal, 2013)

Omdat ik niet te diep in wil gaan alle 8 de vlakken, zal ik alleen de vlakken uitleggen die bij mij uit de test zijn gekomen. Ik ga de gedragingen niet alleen omschrijven maar ik ga ook uitleggen wat de valkuilen zijn bij elk van deze gedragingen en ook ga ik het non-verbale gedrag toelichten:

• Leidend gedrag: Taakgericht leiderschap: initiatief nemen, expert zijn, procedure bewaken, informatie geven, suggesties geven, adviseren.

       Valkuil: neiging om anderen zijn eigen mening in de mond te leggen,              leiderschap wordt autoritair-onderdrukkend, maakt groepsleden te                afhankelijk van hem, geen rekening met anderen.

       Non-verbaal gedrag: naar voren zitten, energiek, met gebaren praten,            dringend aankijken. (Remmerswaal, 2013)

• Helpend gedrag: Sociaal-emotionele leider: aanmoedigen, steunen, stimuleren van anderen, warmte, vriendelijkheid. Vindt goed sociaal-emotioneel klimaat in groep belangrijk.

       Valkuil: hoge idealen die hij niet waar kan maken, vooral gericht op het          oogsten van waardering en dankbaarheid, bemoeizuchtig.

       Non-verbaal gedrag: vriendelijk kijken, veel oogcontact, knipogen,                  vriendelijk aanraken. (Remmerswaal, 2013)

• Competitief gedrag: vol zelfvertrouwen, imponeert anderen en wekt bewondering.

       Valkuil: Houdt niet van kritiek, toont weinig interesse in samenwerking,          kleinerend, vaak boos.

       Non-verbaal gedrag: rechtop zitten, sceptisch kijken, gapen, wegkijken,          verveling uitdrukken. (Remmerswaal, 2013)

Volgens de test ben ik het beste te typeren als leidinggevend. Zoals hierboven al vermeld, betekent dat dus dat ik veel initiatief neem, de procedure bewaak, informatie geef, suggesties geef en ook adviseer.

Voordat ik de test heb gemaakt heb ik me niet ingelezen op de verschillende soorten gedrag, zodat ik de test zo eerlijk mogelijk kon invullen zonder al beïnvloed te zijn door een bepaalde verwachting. Nadat ik de test had gemaakt heb ik eerst gelezen welke verschillende soorten gedrag er waren en toen pas heb ik naar mijn uitkomst gekeken. Ik verbaasde mij niet over deze uitkomst en ik had al verwacht dat er of  leidinggevend gedrag of helpend gedrag zou zijn uitgekomen. Ik vind het leidinggevende gedrag er bij mij passen omdat ik mezelf op alle punten herken als ik in groepsverband werk. Ik ben iemand die vaak het initiatief neemt om aan de slag te gaan, en ook met veel ideeën komt als het gaat om een opdracht of om de werkwijze. Ik bepaal ook graag wat en hoe ik iets wil gaan doen bij een opdracht. Ik probeer anderen dan ook vaak te overtuigen van mijn aanpak. Verder ben ik ook best wel aanwezig in een groepje, ik praat veel, geef veel mijn mening en ben vaak ook erg enthousiast.

Toch vind ik dat sommige punten van het helpend gedrag en opstandig gedrag ook bij mij passen. Ik ben namelijk iemand die mensen probeert te motiveren en aan te moedigen hun eigen ideeën in te brengen en goed mee te doen. En ook vind ik het sociaal-emotionele klimaat van de groep belangrijk. Maar als ik in een groepje met meerdere leiders zit ben ik ook heel erg waakzaam en ook kritisch naar de werkwijze en het gedrag van de andere leider. Ik probeer mijn mening goed te bewaken en ik laat ze vooral niet over me heen lopen. Deze gedragingen passen meer bij helpend en opstandig gedrag.

Qua non-verbaal gedrag passen de beschrijvingen van het leidinggevend, helpend en opstandig gedrag ook bij mij. Ik zit recht op en naar voren, ik praat met gebaren als ik een idee uitleg, soms kijk ik mensen dringend aan en soms ook vriendelijk. Als iemand anders de touwtjes in handen wil nemen kan ik nogal boos en geïrriteerd kijken en ik hou altijd iedereen goed in de gaten.

Van een deel van mijn valkuilen ben ik mij zeer bewust geworden door de feedback die ik heb gekregen tijdens de trainingsdag. Ik kreeg als ontwikkelingspunten van mijn groepsgenoten mee dat ik minder bazig en direct moest zijn, meer anderen moet laten spreken zodat ze hun mening kwijt kunnen en ook dat ik meer interesse moest tonen. Deze valkuilen zijn een kenmerk van het leidend en concurrerend gedrag. Bij helpend gedrag herken ik de bemoeizuchtigheid als valkuil. Vaak wil ik mensen zo graag ergens mee helpen dat ik bemoeizuchtig kan overkomen terwijl dit niet de bedoeling is.

Sinds dat ik weet wat de valkuilen van mijn gedrag zijn ben ik meer op mijn gedrag gaan letten tijdens het werken in groepjes. Ik heb het gevoel dat ik steeds minder dominant of bazig over kom en dat ik ook  steeds meer interesse toon in de mening van anderen. Toch vind ik het nog wel moeilijk om te accepteren dat je in een groep niet alleen de baas kan zijn en dat niet alleen mijn mening goed is. Ik ben nog steeds wel geneigd om me vast te pinnen op mijn eigen ideeën en het moet en zal dan ook zo gaan/worden. Ook heb ik moeite met het blindelings vertrouwen op het werk van een ander. Ik betrap me er dan ook nog steeds op dat ik geneigd ben om me te bemoeien met het werk van een ander. Vaak terwijl het uiteindelijk ook wel goed komt als ik me er gewoon niet mee bemoei.

Het bemoeien en de mening van anderen accepteren blijft dus een leerpuntje voor mij.

Ook heb ik de Belbin test gedaan en die ga ik nu bespreken.

De Belbin test geeft weer welke van de 9 verschillende teamrollen het beste bij jou past. Een teamrol is een samenhangend pakket van eigenschappen en vaardigheden dat je 'aangeboren' is. (Langeveld, z.d.)

Door middel van de Belbin test krijg je als team inzicht op elkaars sterke- en zwakke punten. Ook geeft het je een duidelijker beeld van de karakters en de kwaliteiten van je groepsgenoten. Dankzij deze informatie kan er een goed evenwicht ontstaan tussen alle teamrollen. (Belbin test, z.d.)

Bij de Belbin test kwam de rol ‘Vormer’ met de meeste punten bij mij naar voren. Een vormer is zeer gedreven en ook energiek. Ook gaat de vormer vlot te werk en is impulsief en extravert. Ook weet een vormer mensen te motiveren binnen de groep door de groepsgenoten uit te dagen. Naast deze kenmerken zijn er ook valkuilen; een vormer raakt bijvoorbeeld snel gefrustreerd, komt onrustig en ongeduldig naar voren. Als vormer moet je dus oppassen dat je geen groepsgenoten platwalst als het ware.

Ik zie bijna alle kenmerken van de Vormer terug in mezelf. Alleen het groepsgenoten uitdagen past niet bij mijn manier van mensen motiveren. Wel herken ik het punt van ongeduldig en gedreven erg. Ik kan soms nogal graag snel verder willen en gewoon snel doorwerken en ga hierdoor de groep soms een beetje pushen misschien. Ook ben ik er prestatiegericht en motiveer ik mensen om bezig te gaan of om over dingen na te denken. Soms kan dit nogal dominant uit de bocht komen omdat ik het misschien een beetje te direct breng. Ik ben ook erg impulsief in handelen. Ook is het zo dat als ik eenmaal een idee heb of een plan van aanpak, dat ik dan blijf vasthouden aan mijn idee en dus de mening van anderen een beetje wegdruk in een hoekje als het ware. Hieruit is ook mijn leerdoel ontstaan voor de trainingsdag. Mijn leerdoel was dat ik mij iets meer terug wil houden uit de groep en meer wil luisteren naar de mening van groepsgenoten.

Hoe ik kan werken aan de valkuilen die bij de teamrol vormer en het leidinggevend, helpend en concurrerend gedrag passen, heb ik omschreven bij criterium 2.

Andere samenwerkingsverbanden

Niet alleen bij groepsdynamiek, maar ook in andere samenwerkingsverbanden passen de uitkomsten van de Belbin en Roos van Leary test bij mij. Zo lang ik me kan herinneren heb ik altijd al een leidend/concurrerend/helpend gedrag gehad en ook ben ik altijd al erg van het motiveren geweest en ga ik graag vlot te werk. 

Natuurlijk werk je nooit het zelfde groepje en heeft elk groepje een verschillende samenstelling qua teamrollen en gedragingen. Zo heb ik voor groepsdynamiek in een groepje gezeten met 3 leidinggevenden (waaronder ik zelf) en 2 helpende personen. Dit was soms erg pittig aangezien de andere twee leidinggevenden ook een erg sterke mening hadden en hier ook erg aan vasthielden. Uiteindelijk is de samenwerking toch goed verlopen. Hierover heb ik meer uitgelegd in mij groepsdynamica eindverslag.

         Ook heb ik in en groepje gezeten met alleen maar leidinggevenden. Dit was voor audiovisueel. Omdat we elkaar vertrouwen ging dit wel goed, maar met sommige plannen was ik het ook niet helemaal eens. Soms heb ik mijn zin doorgezet en mijn mening gewoon tien keer herhaald, maar soms heb ik ook een stapje achteruit gedaan en het allemaal maar laten gebeuren. Omdat iedereen een verschillende mening had over bepaalde dingen ging het overleg wat moeizamer dan normaal, maar uiteindelijk zijn er wel super gave resultaten uitgekomen.

         De andere groepjes waar ik tot nu toe heb ingezeten waren wel goed verdeeld qua teamrollen. De één nam de ene taak op zich en de andere nam de andere taak op zich. Dit vond ik qua samenwerking wel het fijnste aangezien ik hier goed mijn leidinggevend gedrag kon uitten en ook mijn teamrol als vormer kon ontwikkelen.